تبیین نسلی تغییرات ارزشی شهروندان تهرانی

این مقاله به بررسی روند تغییرات ارزشی جامعه ایران در بین سه نسل از ساکنان شهر تهران پرداخته است. پرسش کلیدی این بررسی این است که تحولات ارزشی برای نسل­های مختلف جمعیت مورد مطالعه چه تفاوتی را نشان می­دهد و این تفاوت چه پیوندی با تحولات اجتماعی حادث شده در جامعه ایران دارد؟ بنیان­های نظری مقاله مبتنی برمباحث نظری دو حوزه ارزش و تحولات نسلی است. در مقام سنجش از نظریه شوارتز استفاده شده که گونه شناسی ارزش­ها را شامل قدرت، میل به پیشرفت، لذت­جویی، برانگیختگی، خوداتکایی، عام­گرایی، خیرخواهی، سنت، همنوایی و امنیت جامعه­ای می­داند. در خصوص نسل پس از بیان ابعاد مفهومی و نظری مربوط به نسل، از حیث سنجش، جمعیت مورد بررسی شامل سه نسل قبل از انقلاب، نسل انقلاب و جنگ ، و نسل بعد از انقلاب ساکن در شهر تهران است. حجم نمونه 384 نفر می­باشد که نمونه­ها به روش نمونه­گیری خوشه­ای چند مرحله­ای انتخاب شده­اند. روش این پژوهش از نوع پیمایشی و ابزار گردآوری داده­ها، پرسشنامه  محقق ساخته است. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که ارزش­های خیرخواهی و عام­گرایی در بین نسل­ها از تفاوت معناداری برخوردار نیست. لیکن ارزش­های خوداتکایی، انگیزش، همنوایی، سنت، امنیت جامعه­ای، لذت­جویی و پیشرفت در میان نسل­ها از تفاوت معناداری برخوردار است. در مجموع گرایش به ارزش­های مختلف در میان سه نسل­ مورد بررسی نشان از تفاوت دارد. هرچند که با توجه به میزان این تفاوت­ها نمی­توان از آن به عنوان شکاف نسلی یاد کرد.